Hellend dak aansluiting - klassieke houtskeletbouw

Analyse en inzichten in de mate waarin isolatiematerialen en aanliggende materialen losmaakbaar zijn in hun specifieke aansluitingen (bouwknopen).

Hierbij is een opsplitsing gemaakt tussen ‘klassiek’ in de zin van ‘klassiek gekend, vaak voortkomende uitvoering’ en ‘demonteerbaar’ in de zin van ‘bijzondere aandacht op demonteerbaarheid van de bouwknoop’.

Losmaakbaarheid als facilitator om hergebruik en circulair bouwen te maximaliseren en zo de milieu-impact van de isolatiematerialen en aanliggende materialen naar de toekomst toe te minimaliseren. Daarnaast zijn factoren zoals recycled content, recycleerbaarheid, standaardisatie, restwaarde,… die de circulariteit van een bouwknoop bepalen.

Voor het bepalen van de graad van demonteerbaarheid is gebruik gemaakt van de Losmaakbaarheidsindex 2.0.

 

Kenmerken dakopbouw
Materiaal Dikte [m]
1 Dakpannen 0,0150
2 Pannelatten 0,026
3 Tengellatten 0,02
4 onderdak 0,02
5a Houten structuur 0,20
5b Glaswol 0,20
6 Lucht- en dampscherm -
7 Lattenwerk 0,02
8 Gipskarton 0,01
U-waarde [W/m²K] 0,186
Kenmerken wandopbouw
Materiaal Dikte [m]
10 Gipsplaat 0,01
11a Stijlen 0,05
11b Technische spouw: rotswol 0,05
12 OSB plaat 0,02
13 Cellulose 0,16
14 Houten structuur 0,16
15 Waterkerende dampopen houtvezelplaat 0,02
16 Regelwerk 0,24
17 Gevelbekleding vezelcement 0,01
U-waarde [W/m²K] 0,182
Andere elementen
18 vogelwering
19 dakgoot
20 randbalk
21 muurplaat
22 bovenregel
23 technieken wand
24 technieken plafond

|Element |Score

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - panhaken LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - extra handelingen zonder schade LI 5-5
Demontagevolgorde:  → 1
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - overlapping pannen LI 3-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde: 1 → 18 → 2
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde: 1 → 18 → 2 → 3
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - geniet LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - Onherstelbare schade LI 1-5
Demontagevolgorde: 1 → 18 → 2 → 3 → 4
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - gespannen tussen spanten LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - geen handeling of schade LI 5-5
Demontagevolgorde: 9 → 24 → 8 → 7 → 5
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - volledig herstelbare schade LI 4-5
Demontagevolgorde: 9 → 10 → 11a → 11b → 13 → 23 → 24 → 8 →
7 → 5 → 17 → 16 → 1 → 18 → 2 → 3 → 4 →  → 19 → 15 → 6
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - geniet LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - Onherstelbare schade LI 1-5
Demontagevolgorde: 9 → 24 → 8 → 7
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde: 9 → 24 → 8
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - schroeven LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde:  → 9
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - bepleisterde randen LI 1-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - schroeven LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde:  → 10
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - bepleisterde randen LI 1-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - gespannen tussen kepers LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - geen handeling of schade LI 5-5
Demontagevolgorde:  → 10 → 11a
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - volledige integratie technieken LI 1-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - volledig herstelbare schade LI 4-5
Demontagevolgorde:  → 10 → 11a → 11b
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde: 9 → 10 → 11a → 11b → 13 → 23 → 24 → 8 →
7 → 5 → 17 → 16 → 1 → 18 → 2 → 3 → 4 →  → 19 → 15 → 6 →
20 → 12
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - tand en groef LI 1-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - ingeblazen LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - geen handeling of schade LI 5-5
Demontagevolgorde: 10 → 11 → 16
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - volledig herstelbare schade LI 4-5
Demontagevolgorde: 9 → 10 → 11a → 11b → 13 → 23 → 24 → 8 →
7 → 5 → 17 → 16 → 1 → 18 → 2 → 3 → 4 →  → 19 → 15 → 6 →
20 → 12 → 21 → 22 → 14
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - schroeven LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde: 9 → 10 → 11a → 11b → 13 → 23 → 24 →
8 →7 → 5 → 17 → 16 → 15
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - tand en groef LI 1-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde: 17 → 16
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - schroeven LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - extra handelingen zonder schade LI 5-5
Demontagevolgorde: → 17
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - extra handelingen zonder schade LI 5-5
Demontagevolgorde: 1 → 18
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - extra handelingen zonder schade LI 5-5
Demontagevolgorde: 1 → 18 → 2 → 3 → 4 → 19
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - volledig herstelbare schade LI 4-5
Demontagevolgorde: 9 → 10 → 11a → 11b → 13 → 23 → 24 → 8 →
7 → 5 → 17 → 16 → 1 → 18 → 2 → 3 → 4 →  → 19 → 15 → 6 → 20
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - schroeven LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - extra handelingen zonder schade LI 5-5
Demontagevolgorde: 9 → 10 → 11a → 11b → 13 → 23 → 24 → 8 → 7 → 5 →
17 → 16 → 1 → 18 → 2 → 3 → 4 →  → 19 → 15 → 6 → 20 → 12 → 21
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - spijkers LI 4-5
toegankelijkheid verbinding - deels herstelbare schade LI 3-5
Demontagevolgorde: 9 → 10 → 11a → 11b → 13 → 23 → 24 → 8 →
7 → 5 → 17 → 16 → 1 → 18 → 2 → 3 → 4 →  → 19 → 15 → 6 →
20 → 12 → 21 → 22
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - beugels LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - extra handelingen zonder schade LI 5-5
Demontagevolgorde: 10 → 11a → 11b → 23
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - volledige integratie rotswol LI 1-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

Losmaakbaarheid materiaal bij einde leven 
type verbinding - beugels LI 5-5
toegankelijkheid verbinding - extra handelingen zonder schade LI 5-5
Demontagevolgorde: 9 → 24
Losmaakbaarheid materiaal bij vervanging of herstelling
doorkruising element - geen LI 5-5
randopsluiting element - open LI 5-5

 

De levensduur heeft een indicatie omtrent de levensduur per type materiaallaag. Op de afbeelding wordt de levensduur per materiaal aangeduid in een kleur volgens deze legende:

Site

Structure

Skin

Services

Space plan

oneindig

> 60 jaar

30 – 60 jaar

7 - 25 jaar

5 – 20 jaar

 

Constructieve producten (producten onder de laag ‘Structure’) blijven meestal de gehele levensduur van een gebouw behouden, terwijl de afwerking meerdere malen wordt vervangen. Producten met kortere levensduur dan die van het gebouw waarin ze toegepast worden, zijn extra interessant om losmaakbaar uit te voeren.

Het is dan ook zinvol dat verbindingen tussen lagen met een verschillende levensduur maximaal toegankelijk zijn en dat de type verbindingen eenvoudig en snel te demonteren zijn. Voornamelijk in functie van renovatie- en/of herstelwerken moet worden vermeden dat lagen met een verschillende levensduur met elkaar worden vermengd (doorkruisingen, zoals technische leidingen in een gespoten isolatie) en dat de zijden van de materiaallaag (randen zoals een tand- en groefverbinding) maximaal ongebonden zijn met aanliggende materiaallagen.

In een optimale situatie is de volgorde van de materiaallagen conform hun verwachte levensduur. Dit laat toe renovatie of herstel uit te voeren zonder lagen met een hogere levensverwachting te moeten beschadigen.

De "uitroeptekens !" op de afbeelding duiden materialen aan die niet in de ideale volgorde zijn geplaatst volgens hun levensduurverwachting. Bij vervanging of herstel hiervan zullen materialen met een hogere levensverwachting onnodig worden beschadigd.

Uitvoeringsaspecten:

- Eenvoudig combineerbaar met houtskeletbouw

₋ Instellen inblaasmachine in functie van toepassing: verhouding tussen lucht en cellulose vlokken

₋ Isolatie ingeblazen in afgesloten ruimte (dampscherm of plaat), volledig dicht (gaatjes, naden toeplakken)

₋ Grote druk bij inblazen, best een voldoende dikke plaat gebruiken of dampscherm verstevigen (zie bijlage 5, TV 255 over plaatsingstechnieken van wanden die aan wind blootgesteld zijn, WTCB)

₋ Opdelen in compartimenten zorgt voor gemakkelijke inblazing

₋ Dichtheid inblaasisolatie controleren: (1) berekende hoeveelheid en gebruikte hoeveelheid vergelijken (2) steekproef nemen om densiteit op specifieke plaatsen te controleren

₋ Gecertificeerde plaatser doet dit in belgië

₋ Minimaal +/- 9 cm dikte om in te blazen. In praktijk is 14/18/30 cm veelvoorkomend.

₋ Binnenkant dampdicht afwerken (condensatie vermijden), buitenkant dampopen (uitdroging mogelijk maken)

₋ Structuur moet voldoende droog zijn wanneer isolatie geplaatst wordt (dampscherm verhindert uitdrogen langs binnenkant) + zorgen dat de structuur niet kan bevochtigd worden tijdens de bouwfase

₋ Indien de wanden prefab worden ingeblazen en vervolgens worden verplaatst, bestaat er een aanzienlijk risico op verzakking van de cellulose en lege zones zonder isolatie. Het inblazen moet daarom bij voorkeur ter plaatse gebeuren + controleer indien mogelijk met een IR-camera of er geen verzakking is. Dit kan perfect ter plaatse op de werf gecontroleerd worden.